Tường trát đất là phương pháp sử dụng lớp vữa đất bao gồm: đất, rơm, cát, xi măng và chất phụ gia, nhằm thay thế cho các loại gạch ốp, sơn trang trí. Loại tường này hiện rất phổ biến ở các công trình nghỉ dưỡng, nhà vườn, homestay...

Về ưu, nhược điểm có thể tóm gọn trong những ý sau:

Ưu điểm

Tường đất sử dụng nguyên liệu gần gũi, thân thiện với môi trường. Đất, rơm thường dễ kiếm ở quanh công trình. Cũng vì được tạo thành bởi tổ hợp nhiều loại vật liệu bền vững nên tường đất thường có tuổi thọ cao.

Loại tường này thường tạo nên vẻ đẹp riêng, đặc biệt là các vết nứt - được coi là điểm đặc trưng mà không một loại sơn nào tạo ra được.

Tường đất dễ thi công. Chỉ cần được hướng dẫn, các thợ nề sẽ dễ dàng làm theo đúng mẫu. Ngoài ra, so với các vật liệu ốp lát, trang trí khác, chi phí trung bình để làm tường đất thường ngang bằng hoặc thấp hơn, có khi tới một phần ba.

Nhược điểm

Nguyên liệu làm tường đất tuy đơn giản nhưng không phải lúc nào cũng tìm được đầy đủ. Chỉ có một số địa phương có chất lượng đất tốt, phù hợp làm nguyên liệu.

Ngoại trừ đất, xi măng, cát sẵn có, thì rơm là vật liệu chỉ có theo mùa, đặc biệt hiện nay người nông dân thường đốt luôn rơm sau khi gặt, nên sẽ khó tìm ở một số địa phương. Chất phụ gia thường phải nhập khẩu từ nước ngoài, không phải lúc nào cũng tìm được đúng loại mong muốn trên thị trường.

Tường đất thường khó sửa chữa. Nếu có một vết thủng hoặc lỗi, thì cách duy nhất là làm lại cả mảng tường đó. Bên cạnh đó, vì độ khô của đất khác nhau nên tùy cách căn chỉnh thời gian sẽ ra màu sắc khác nhau. Điều đó có nghĩa là với mảng tường lớn, bạn cần tính toán thời gian hoàn thiện, làm một mạch để xong luôn.

Tường đất đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn khi thi công. Nếu nóng vội, tường rất dễ bị ộp, nứt vỡ và phải làm lại, gây tốn kém chi phí và thời gian.

Kinh nghiệm thi công

Tường trát đất đòi hỏi sự tỉ mỉ, nghiên cứu kỹ cả về chất lượng đất, tỷ lệ phối trộn và cách thi công.

Năm 2020, tôi có tham gia xây dựng một homestay nằm ở xã Cư Yên, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa bình. Khi san lấp làm mặt bằng, nhận thấy màu đất ở đây rất đẹp nên chúng tôi nảy ra ý tưởng làm tường trát đất.

Sau nhiều lần mang mẫu đất về Hà Nội nghiên cứu, thử đi thử lại với những tỷ lệ khác nhau, nhóm kiến trúc sư mới tìm ra được một tỷ lệ tạm ổn. Nhưng khi bắt tay vào triển khai thực tế thì xảy ra rất nhiều vấn đề như: đất trát lên không dính tường, các vết nứt to trông rất thô, hay màu đất khi khô lại khác xa so với màu đất lúc đang là hồ... Có những bức tường, thợ nề phải trát đi trát lại đến 6-7 lần, cứ không đạt tiêu chuẩn là ngay lập tức cho róc ra, làm lại từ đầu.

Sau một quá trình tương đối khó khăn, công trình chúng tôi triển khai cũng hoàn thiện xong phần tường đất, với sự hỗ trợ, đóng góp ý kiến từ các thợ nề có kinh nghiệm lâu năm.

 

 

Ưu, nhược điểm của tường trát đất

Xem thêm hình ảnh tường trát đất:

KTS Tạ Xuân Phong
Việt Á Design