Các nhà thiên văn đề xuất chế tạo kính viễn vọng mới thay thế Hubble với khả năng quan sát những ngoại hành tinh xa xôi và siêu mờ.
Kính viễn vọng không gian Hubble hoạt động trên quỹ đạo năm 1997. ẢNh: NASA
Viện hàn lâm Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia Mỹ (NASEM) công bố Khảo sát Thập kỷ về Thiên văn và Vật lý Thiên văn 2020, còn gọi là Astro 2020. Báo cáo này được phát hành 10 năm một lần và trình bày những kế hoạch cho thập kỷ tới trong lĩnh vực thiên văn ở Mỹ.
Astro2020 dành ưu tiên cho ba vấn đề chính là tìm kiếm ngoại hành tinh có khả năng tồn tại sự sống, tìm hiểu những bí ẩn của vũ trụ bao gồm vật chất tối và quá trình vũ trụ mở rộng, tìm hiểu sự hình thành của các thiên hà. Báo cáo cũng công nhận tầm quan trọng của việc tăng tính đa dạng, mở rộng phạm vi tiếp cận trong thiên văn học và hỗ trợ những người mới bắt đầu nghiên cứu.
Một trong những đề xuất đáng chú ý nhất là chế tạo kính viễn vọng không gian mới mang tên Đài thiên văn Vĩ đại nhằm thay thế Hubble, kính viễn vọng không gian đã cũ và gặp hàng loạt sự cố trong năm nay. Kính viễn vọng mới sẽ hoạt động được ở các bước sóng quang học, hồng ngoại, cực tím và có thể sử dụng cho những nhiệm vụ như quan sát ngoại hành tinh xa xôi xem liệu chúng có phù hợp cho sự sống hay không.
Đài thiên văn Vĩ đại sẽ là sự kết hợp giữa hai dự án Đài quan sát Ngoại hành tinh Phù hợp cho sự sống (HabEx) và Máy khảo sát Hồng ngoại Quang học Cực tím Lớn (LUVOIR) của NASA. Với chi phí 11 tỷ USD, Đài thiên văn Vĩ đại sẽ nhìn thấy những hành tinh xa xôi mờ gấp 10 tỷ lần so với sao chủ của chúng.
"Báo cáo mới đặt ra một tầm nhìn tham vọng nhưng cũng đầy cảm hứng và khát vọng cho thập kỷ tới của thiên văn học và vật lý thiên văn", Fiona Harrison, trưởng bộ phận vật lý, toán học, và thiên văn tại Viện Công nghệ California, cho biết.
"Khi thay đổi cách lập kế hoạch cho các dự án không gian tham vọng nhất, chúng ta có thể phát triển một danh mục nhiệm vụ phong phú nhằm theo đuổi những mục tiêu xa, ví dụ như tìm kiếm sự sống ở những hành tinh quay quanh các sao trong vùng không gian gần dải Ngân Hà", Harrison nói thêm.
